TV OPOJA
Aktuale

Malet e Sharrit edhe Delja e Opojës

Nga raca e deleve dominon “Delja e Sharrit”, e cila është racë e produktivitetit të ulët, por kur krahasohet me Pramankën e Peshterit, Sjenicës dhe të Svrlinkut është më produktive.

Delja e Opojës i takon llojit të Deles së Sharrit, areali i së cilës shtrihet në tërë Malin Sharr si në Kosovë, Shqipëri (Kukës dhe Peshkopi) dhe në veri-perëndim të Maqedonisë. Pramenka e Sharrit është dele bishtshkurtër me prejardhje nga Muftani Evropian (lat. Ovis Musian) por edhe nga paraardhësi (lat. Ovis Vignei).

Si çdokund në Malet e Sharrit edhe Delja e Opojës nuk gjendet më si dele e pastër e Sharrit, por është fisnikëruar me Merinosin Gjerman (Delen e Virtembergut). Megjithatë delja meleze e opojës ka ruajtur cilësitë e deles autoktone të Sharrit si qëndrueshmërinë, hapin e gjatë, etj. Ndërkaq nga Merinosi Gjerman ka marr rritjen e pjellorisë, shtimin e sasisë së mishit, sasinë dhe cilësinë e leshit dhe shtimin e qumështit. Në Opojë kjo dele haset me emrin “Rude”. Gjate verës i shfrytëzon kullosat e larta të Sharrit dhe gjatë dimrit ushqehet në shtallë. Ka cilësinë e përshtatjes në kushte të varfra të ushqimit. Dallohet me leshin e saj cilësor, mishin e shijshëm, qumështin e trashë dhe me pjellën e hershme. Sasia e prodhimit të leshit është 1.3 – 1.5 kg te delet dhe 1.6 – 1.8 kg te dhentë. Fija e leshit arrin gjatësinë 11 cm, hollësia e saj është 35 μm me rreze 58%. Prodhimtaria e qumështit gjatë një lektacioni është 50 – 90 litër me rreth 6.5% yndyrë. Ka mish të cilësisë së lartë e në veçanti shquhet mishi i qengjit. Nga prodhimtaria e deles së opojës veçohet qumështi, kosi dhe djathi. Në veçanti Djathi i Sharrit që është shumë i njohur në treg.

Delja e Opojës kryesisht është dele e bardhë, me trup të zgjatur, me këmbë të gjata e të forta. Ka profil konveks, kryesisht është pa brirë ndërkaq deshtë janë kryesisht më brirë me përjashtime të vogla ku gjenden edhe desh pa brirë (shyt), kanë qafë dhe veshë të gjatë e të ngritur. Lartësia e Deles së Opojës është rreth 58 cm, thellësia e gjoksit është 26 cm, gjerësia 17 cm. Masa e gjallë trupore është rreth 32 kg te deshtë rreth 45 kg. Qengjat lindin me peshë mesatarisht prej 3 kg. Riprodhimi te Delja e Opojës fillon në moshën 18 muajsh, plleshmëria minimale është 102 qengja në 100 dele, ndërsa ajo maksimale deri 115%.

Delja e Sharrit krijon afërsi me bariun. Ajo e ndjek atë dhe e dallon zërin e tij, këtë e shfaq në blegërimë. Në të shumtën e rasteve tufa e deleve të Opojës udhëhiqen nga ogiçi (zakonisht ky dash me lesh të zi që nuk qethet dhe që mban kambanën). Ogiçi zakonisht qëndron prapa bariut.

Lajme të përafërta

Policia jep detaje për aksionin e Drogës në Prizren (FOTO)

TV OPOJA
June 1, 2022

Thaçi: Nëse aktakuza konfirmohet, jap dorëheqje

TV OPOJA
June 29, 2020

Telashet e studentëve të UP-së me pagesat e semestrave përsëritës

TV OPOJA
November 12, 2018
Exit mobile version